ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
Հայաստանում ուղիներ են փնտրում մարզերը 6 տարում անհրաժեշտ բժիշկներով համալրելու համար. armenpress.am
![Հայաստանում ուղիներ են փնտրում մարզերը 6 տարում անհրաժեշտ բժիշկներով համալրելու համար. armenpress.am Հայաստանում ուղիներ են փնտրում մարզերը 6 տարում անհրաժեշտ բժիշկներով համալրելու համար. armenpress.am](up/article/big/file_49266_7146847.jpg)
ԵՐԵՎԱՆ, 18 ԱՊՐԻԼԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Մարզային հիվանդանոցներում մասնագետների թափուր տեղերի հարցը շարունակում է մնալ մտահոգիչ: Որոշներն անգամ ապահովված չեն սրտաբաններով, թերապևտներով, շտապ օգնության բժիշկներով: Մարզային բժշկական հաստատությունները նեղ մասնագիտացման կադրերով համալրելու հայեցակարգով ՀՀ առողջապահության նախարարությունը նախատեսում է բժիշկների աշխատանքի համար ստեղծել գայթակղիչ պայմաններ: Տեսլականում են կարիերայի աճի հնարավորության ստեղծումը, ֆինանսական պատշաճ փոխհատուցումը:
Ինչպես «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում ասաց նախարարության անձնակազմի կառավարման վարչության պետ Սամվել Սողոմոնյանը՝ նպատակային կլինիկական օրդինատուրայի տարեկան 100 տեղի հատկացման դեպքում 6 տարում ողջ Հայաստանում կլուծվի բժշկական կադրային պահանջարկի հարցը:
-Պարոն Սողոմոնյան, նախքան հայեցակարգի մշակումը կարիքի գնահատում եղե՞լ է:
-Առողջապահության նախարարությունը, իհարկե, ունի տվյալներ և արդեն 8 տարի վարվող և պարբերաբար թարմացվող տեղեկատվական բազա, որում հաշվառվում են պետական հատվածում բժիշկների թափուր աշխատատեղերը: Այսինքն՝ ունենք որոշակի պատկերացում կարիքի մասին: Սակայն նոր նախագծով պատրաստվում ենք շատ ավելի խորքային վերլուծություն անել, որով կունենանք ոչ միայն թվային տվյալներ, այլ նաև կվերլուծենք և կհասկանանք, թե ինչով են պայմանավորված այդ թվային տարբերությունները: Կարծում ենք, որ վերլուծությունն ու պատճառների բացահայտումը մեզ ավելի թիրախային գործողություններ իրականացնելու հնարավորություն կտան: Մտադիր ենք կիրառել հարցաթերթիկների մեթոդը: Դրանցում կլինեն թիրախային հարցեր՝ բժիշկների տարածաշրջանում աշխատելու պահանջմունքների և այն խնդիրների վերաբերյալ, որոնց բախվում են նրանք և ստիպված լքում աշխատավայրը: Մյուս մեթոդը միջազգային փորձի ուսումնասիրությունը կլինի: ԱՀԿ և մի շարք այլ կազմակերպություններ ունեն հրապարակված զեկուցումներ՝ բժիշկների միգրացիայի պատճառների, խնդիրների լուծման մեթոդների մասին: Կարծում եմ՝ Հայաստանում ևս կիրառելի և արդյունավետ կլինեն այն լուծման տարբերակները, որոնք գործում են մեր երկրի չափ եկամուտ, տարածք ու բնակչություն ունեցող երկրներում: Բացի այդ՝ ինքներս էլ այս տարիներին, շփվելով մարզերի բուժաշխատողների հետ, ծանոթ ենք նրանց խնդիրներին, և կարիքի վերաբերյալ ունենք որոշակի վերաբերմունք:
-Ինչպիսի՞ լուծումներ են տրվելու խնդրին:
-Անհրաժեշտ է փորձել մարզերում գայթակղիչ պայմաններ ստեղծել բժիշկների աշխատանքի համար: Բժիշկների աշխատանքը սթրեսային է, և նրանց պարբերաբար պետք են նաև ժամանցի միջոցներ, մշակութային կյանք, արվեստի հետ շփում, որպեսզի կարողանանք սթրեսը հանել և աշխատանքի գնալ հանդարտ հոգեվիճակով: Մենք պետք է փորձենք հատկապես հեռավոր բնակավայրերում բժիշկներին ապահովել հնարավորինս արժանավայել կյանքով: Նաև պետք է փորձել գտնել միջոցներ, որ նրանք ստանան պատշաճ ֆինանասական փոխհատուցում: Դժվար թե որևէ բժիշկ ցածր աշխատավարձով մնա և աշխատի հեռավոր գյուղում: Անհրաժեշտ է ապահովել նաև կարիերայի աճի հնարավորությունները, վերապատրաստումների, գիտաժողովներին նրանց անվճար մասնակցությունը: Հնարավորությունները բազմաթիվ են և Կառավարության որոշման նախագծում արտացոլված: Հույս ունենք, որ Առողջապահության նախարարությունը, համագործակցելով այլ գերատեսչությունների՝ մարզային իշխանությունների և այլ կառույցների հետ, կկարողանա գտնել խնդիրների լուծման ոսկե միջինը, որ սուղ բյուջեի պայմաններում կարողանանք ստեղծել գրավիչ պայմաններ բժիշկների համար:
-Կարելի՞ ենթադրել, որ սպասվում է բժիշկների աշխատավարձի բարձրացում:
-Աշխատավարձերի բարձրացման համար անհրաժեշտ են լրացուցիչ բյուջետային հատկացումներ: Իսկ դրանց հնարավորությունն առաջանում է երկրի տնտեսական աճի ֆոնի վրա: Ես համոզված եմ, որ իշխանությունները հնարավորություն կգտնեն այդ մուտքերից հատկացումներ անել նաև առողջապահության բնագավառին, մասնավորապես մարզերում աշխատող բժիշկներին: Սակայն դա միայն տեսլական է: Ես նախանշում են ճանապարհային քարտեզը, թե ինչ առաջարկներ ենք մենք ներկայացնում:
-Ձեր նախանշած մեթոդները, կարծեք թե, հիմնականում բժիշկներին մարզերում պահելու համար էին, իսկ մայրաքաղաքից դեպի մարզեր կադրեր տանելու ի՞նչ ծրագրեր կան:
-Նույն մեխանիզմները լիարժեք արդյունավետ աշխատում են նաև քաղաքաբնակ, մասնավորապես, Երևանի գերհագեցած բժշկական համայնքից բժիշկներ տեղափոխելու համար: Եթե գրավիչ պայմաններ ստեղծվեն մարզերում և դրանք մրցունակ լինեն Երևանի հետ, ապա շատ բժիշկներ կգնան և կաշխատեն մարզերում:
-Իսկ բժշկական բուհերի ուսանողներին մարզեր տանելու առաջարկներ լինելո՞ւ են:
-Մեր հայեցակարգում մի մեծ գլուխ վերաբերում է հենց նպատակային կրթական ծրագրերին: Մենք ներկայում էլ ենք իրականացնում նպատակային կրթություն: Սա կրթության այն տեսակն է, երբ ուսանողները սովորում են պետպատվերով, սակայն ուսումնառության սկզբից պայմանագիր են ստորագրում և պարտավորություն ստանձնում՝ ուսումնառության ավարտից հետո որոշակի ժամանակով պարտադիր մեկնել և աշխատել մարզային հիվանդանոցներում՝ ըստ ուղեգրերի: Այս մեթոդն իր արդյունավետությունն ապացուցել է բազմաթիվ երկրներում: Սակայն մենք փորձելու ենք ակտիվացնել աշխատանքը Կրթության և գիտության նախարարության հետ: Դրա արդյունքում հույս ունենք շեշտակիորեն ավելացնել նպատակային կրթությանը հատկացվող տեղերի քանակը: Ունեինք տարեկան սահմանափակ՝ 35 տեղ: Հայեցակարգով տեղերը պետք է հասցվեն տարեկան գոնե 100-ի : Եվ ըստ մեր հաշվարկի՝ եթե մեզ տարեկան հատկացվի 100 նպատակային կլինիկական օրդինատուրայի տեղ, մենք ողջ Հայաստանում բժշկական կադրային պահանջարկի հարցը կկարողանանք լուծել 6 տարում:
-Պարոն Սողոմոնյան, ասացիք, որ կարիքի մասին արդեն իսկ ունեք որոշակի պատկերացում, ամենաշատ բացը ո՞ր մարզում ունենք, և ո՞րն է պատճառը:
-Բացարձակ թվերի առումով ամենամեծ պահանջարկն առկա է Շիրակի մարզում: Սակայն դա բնական է, քանի որ բնակչության և տարածքի առումով էլ այդ մարզն ամենամեծերից է: Որքան մարզը մեծ է և մայրաքաղաքից հեռու, իսկ բնակչությունը՝ շատ, այնքան ավելի խոր են կադրային պահանջարկի խնդիրները: Երևանամերձ 4 մարզերում՝ Արմավիրում, Արարատում, Կոտայքում և Արագածոտնում կադրային պահանջարկի խնդիրը բավականին մեղմ է՝ շնորհիվ նրա, որ Երևանից շատ բժիշկներ ամեն օր գնալ-գալով կարողանում են աշխատել մարզային այդ հիվանդանոցներում: Մյուս մարզերում կադրային ավելի ակտիվ քաղաքականություն ենք վարում:
-Իսկ ո՞ր մասնագիտություններն են ամենապահանջվածը և ինչո՞ւ:
-Ներկայում ամենամեծ պահանջարկն ունեն ընտանեկան բժիշկները: Այս պահին Հայաստանում 36 ընտանեկան բժշկի թափուր հաստիք կա: Մեծ պահանջարկ ունեն նաև թերապևտները, սրտաբանները, շտապ օգնության բժիշկները, հատկապես վիրահատող մանկաբարձ-գինեկոլոգները, ընդհանուր վիրաբույժները, հոգեբուժության բնագավառի բուժաշխատողները և ընդհանուր մանկաբույժները, մանկական անեստեզիոլոգները: Պատճառները մի քանիսն են: Քանի որ դրանց պահանջարկը շատ է նաև Երևանում, մարզերից որոշ բժիշկներ պարզապես տեղափոխվել են Երևան աշխատելու, և արդյունքում էլ առաջացել են բացերը: Երկրորդ պատճառն այն է, որ սրանք հիմնականում ընդհանուր մասնագիտություններ են՝ ընդհանուր թերապիա, ընդհանուր վիրաբուժություն, մանկաբուժություն: Եվ, ցավոք, հիմա բժիշկների երիտասարդ սերունդը չի նախընտրում ձեռք բերել ընդհանուր մասնագիտություններ: Նրանք ավելի շատ ուզում են ունենալ բժշկական աշխատանքի ավելի նեղ ոլորտ, որտեղ պատասխանատվության շրջանակը ավելի սահմանափակ է, աշխատանքը ոչ այնքան ծանր և ֆինանսական փոխհատուցումները՝ որոշակի առումով ավելի բարձր: Իսկ ընտանեկան բժիշկների թափուր տեղերը հիմնավորվում են նրանով, որ նրանք հիմնականում մասնագիտական գործունեություն են իրականացնում գյուղական համայնքներում: Եվ նրանց համար սոցիալ-մշակութային կյանքի հնարավորություն ևս պետք է լինի: Սակայն գյուղերում ժամանցի վայրեր գրեթե չկան: Կարծում եմ՝ սա է պատճառը: Ուսանողները ընտանեկան բժիշկ դառնալու մեծ ցանկություն չունեն:
Հարցազրույցը՝ Աննա Գրիգորյանի
![](images/calendar.png)
|
Կարդացեք նաև
![ՀՀ ԱՆ. Մշակվում է Երևանի և մարզերի առողջապահական ենթակառուցվածքների զարգացման գլխավոր նախագիծը ՀՀ ԱՆ. Մշակվում է Երևանի և մարզերի առողջապահական ենթակառուցվածքների զարգացման գլխավոր նախագիծը](up/article/small/file_63888_8564098.jpg)
Առողջապահության նախարարությունը Ասիական զարգացման բանկի հետ մշակում է Երևանի և մարզերի առողջապահական ենթակառուցվածքների զարգացման գլխավոր նախագիծը...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ ԱՆ. Քննարկում` էլեկտրոնային դեղատոմսի ներդրման շուրջ ՀՀ ԱՆ. Քննարկում` էլեկտրոնային դեղատոմսի ներդրման շուրջ](up/article/small/file_63807_129910.jpg)
Էլեկտրոնային դեղատոմսի ներդրմանն ընդառաջ առողջապահության նախարարությունը սկսել է հանդիպում- քննարկումների շարք մանրածախ դեղագործական գործունեությամբ...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Հայաստանում քաղցկեղի բազմաթիվ տեսակներ վերջին 20 տարվա ընթացքում աճել են 75%-ով ԵՊԲՀ. Հայաստանում քաղցկեղի բազմաթիվ տեսակներ վերջին 20 տարվա ընթացքում աճել են 75%-ով](up/article/small/file_63694_7964553.jpg)
Ամբողջ աշխարհում արգանդի պարանոցի քաղցկեղը կանանց շրջանում չորրորդ ամենատարածվածն է, ըստ ԱՀԿ-ի տվյալների 2020 թվականին գրանցվել է 604.000 նոր դեպք: Արգանդի պարանոցի քաղցկեղի...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Սուր շնչառական վիրուսային հիվանդություններով հիվանդացությունն աճել է. թիրախային խմբում են 0-18 տարեկան երեխաները ԵՊԲՀ. Սուր շնչառական վիրուսային հիվանդություններով հիվանդացությունն աճել է. թիրախային խմբում են 0-18 տարեկան երեխաները](up/article/small/file_63692_1283373.jpg)
Սուր շնչառական վիրուսային հիվանդությունների, այդ թվում նաև գրիպի ակտիվությունը եվրոպական տարածաշրջանում շարունակել է աճել 2023 թվականի վերջին շաբաթվա ընթացքում` գերազանցելով...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ ԱՆ. Փոխգործակցության համաձայնագիր կկնքվի Բրազիլիայի հետ ՀՀ ԱՆ. Փոխգործակցության համաձայնագիր կկնքվի Բրազիլիայի հետ](up/article/small/file_63544_1546857.jpg)
Բրազիլիան իր համերաշխությունն է հայտնում Հայաստանին և պատրաստ է աջակցել` Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանման հետևանքով առաջացած առողջապահական մարտահրավերները լուծելու հարցում...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Բժշկական հանցագործությունների մասին իրազեկվածության կարևորությունը՝ մասնագետների ուշադրության կենտրոնում ԵՊԲՀ. Բժշկական հանցագործությունների մասին իրազեկվածության կարևորությունը՝ մասնագետների ուշադրության կենտրոնում](up/article/small/file_63473_4062099.jpg)
Բժշկական հանցագործությունների մասին իրազեկվածության կարևորությունը՝ մասնագետների ուշադրության կենտրոնում
«Առողջապահության բնագավառի իրավական կարգավորումների արդի հիմնահարցերը» խորագրով...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ ԱՆ. Ապահովագրության ներդրումը` փուլային ՀՀ ԱՆ. Ապահովագրության ներդրումը` փուլային](up/article/small/file_63445_6654797.jpg)
Առողջության համապարփակ ապահովագրությունը մի համակարգ է, որում քաղաքացին կունենա հավասար, բարձրորակ բժշկական օգնություն ստանալու հնարավորություն և առողջական խնդիրների դեպքում...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Բժշկական բուհը վերանայել է կրթական ծրագրի և՛ ճարտարապետությունը, և՛ կառուցվածքը ԵՊԲՀ. Բժշկական բուհը վերանայել է կրթական ծրագրի և՛ ճարտարապետությունը, և՛ կառուցվածքը](up/article/small/file_63343_8902138.jpg)
Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի «Բուժական գործ» կրթական ծրագիրը համապատասխանեցվում է Բժշկական կրթության համաշխարհային...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ ԱՆ. Հասցեական աջակցություն` ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցներին ՀՀ ԱՆ. Հասցեական աջակցություն` ԼՂ-ից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցներին](up/article/small/file_63333_6866957.jpg)
Ճգնաժամային իրավիճակներում գործելու փորձ ունեցող «ՎԻՎԱ» բարեգործական հիմնադրամի բժիշկներն ու կամավորները, առողջապահության նախարարության հետ գործակցությամբ, մեր հայրենակիցներին օգնելու...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ ԱՆ. Ապահովագրության թեմայով քննարկում ` ԱՆ խորհրդատուների հետ ՀՀ ԱՆ. Ապահովագրության թեմայով քննարկում ` ԱՆ խորհրդատուների հետ](up/article/small/file_63156_6123391.jpg)
Առողջապահության ազգային ինստիտուտում տեղի է ունեցել քննարկում ԱՆ խորհրդատուների հետ` «Առողջության համապարփակ ապահովագրության ներդրման հայեցակարգով» նախատեսված միջոցառումների շրջանակում...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Բուժաշխատակիցների դեմ ուղղված ագրեսիան ու բռնությունը՝ արդի հիմնախնդիր ԵՊԲՀ. Բուժաշխատակիցների դեմ ուղղված ագրեսիան ու բռնությունը՝ արդի հիմնախնդիր](up/article/small/file_63013_7020206.jpg)
Բուժաշխատակիցների հանդեպ բռնության դեպքերը ցավոք շարունակում են տարածված լինել, ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ այլ երկրներում...
![](images/calendar.png)
![ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել](up/article/small/file_62875_1928243.jpg)
Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Տուբերկուլոզն ավելի շատ կյանքեր է խլում քան մալարիան ՄԻԱՎ-ը և ՁԻԱՀ-ը ԵՊԲՀ. Տուբերկուլոզն ավելի շատ կյանքեր է խլում քան մալարիան ՄԻԱՎ-ը և ՁԻԱՀ-ը](up/article/small/file_62772_452949.jpg)
Տուբերկուլոզը շարունակում է մնալ աշխարհում մահվան պատճառ հանդիսացող առաջատար վարակիչ հիվանդություններից մեկը՝ տարեկան խլելով 1,6 միլիոն մարդու կյանք և հսկայական ազդեցություն թողնելով ընտանիքների և համայնքների...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ ԱՆ. Բժշկական հաստատությունների ղեկավարների հետ քննարկվել է մանկական նյարդաբանության առկա վիճակը ՀՀ ԱՆ. Բժշկական հաստատությունների ղեկավարների հետ քննարկվել է մանկական նյարդաբանության առկա վիճակը](up/article/small/file_62617_975640.jpg)
Մանկական նյարդաբանության և նյարդավիրաբուժության ոլորտում առկա իրավիճակը, փոփոխություններն ու զարգացումները քննարկվել են առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանի գլխավորությամբ բժշկական...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն